Véla Curbèl

Int al XVII sècol l'ê, cun unî un uratôri dedichê a la Nativitê dal Crést, 'na proprietê ed la faméja Levizzani.

Int al 1724 la vîn cumprêda dal Dóca ed Mòdna Rinaldo I (1694-1737)  e regalêda a Carlotta Aglae (1700 - 1761), mujêra ed só fiōl Francesco Maria (1698 - 1780) prîncip ereditari. I dû prîncip a stân lé ed cà per soquânt' ân, dal 1724 al 1727,  mèinter aspèten ch' a vègnen finî i lavōr dal Palâs Duchêl a Rivêlta. La Vèla la vîn fâta restarvêr a Orazio Batesi, servitôr ed la Principèsa, cun l'ajót ed tânt pitōr e stucadōr arşân.

L'é in sté peréiod ch' a pré avèir lavurê lé ânca al pitōr Pellegrino Spaggiari (1680-1746) e ânca Giovanni Zanardi (1700 - 1769?), ch'àn fât dal pitûri che incō an 's vèden pió.

Int al 1733 la Véla ed Rivaltèla (incō ciamêda Véla Curbèl) la vîn bandunêda.

Int al 1765 al stâbil l'é in bróti cundisiòun e int al 1782 al dóca Ercole III (1727 - 1803) l' al vènd al cûnt Bartolomeo Corbelli ch' al deşvîn da 'na faméja burghèişa, ed la Bâsa Arşâna, ch' l' à fât i sôld cun l'incâs dal gabèli dal Duchêt Estèins.

Int al 1856 al fabrichêt al vîn arnuvê dal tót da Luigi Ferrari Corbelli só progèt ed l'architèt Paolo Croppi. L'architèt al zûnta dal câmbri d' atōrna al stâbil pió antîgh, al şlêrgha ed dimòndi la véla e al câmbia al quâter facêdi cm' a 's vèdên al dé d' incō: cun piânta fâta a retângol, cun un tèg a quâter spiuvèint e cun un lucernâri in culmégna. In cl' ucasiòun a vînen fât j adôb da Girolamo Magnani (1815 - 1889), da un têl Ziveri e da Luigi Casali Bassi (1805-1887). Stóch e pitûri în ôvra ed Pasquale Zambini e Antonio Bernasconi.

In soquânt ambiĵnt a 's vèden incòra dal j interesânti pitûri a sufét, tra còsti 'na fînta balaóstra cun quâter paeşâg firmê da Alfonso Beccaluva (1840-1871), vêş ed fiōr in stîl Setsèint e figûri ed dòni. Al piân d'ed sōver a 's vèd 'na câbra cun pitûri e paeşâg ed Luigi Casali Bassi. Da la ''Vèla dal sèint e-fnèstri" (cme la vîn ciamêda da quelchidûn), 'na vôlta, a partîven quâter strêdi grândi (incòra incō a 's pōlen vèder i sègn) vêrs i quâter pûnt cardinêl. Dimòndi interesânt în ânca i stâbil ed servési al fabrichêt e i rèst dal pûnt insém al Cròstel fât int al 1847 da l'inzgnêr Schelgel ed Milàn,

Dal 1956 ind la Vèla a gh' în j ufési e, int al vèc giardèin, i capanòun ed 'na' aşiènda cgnusûda per la lavurasiòun di salóm carateréstich arşân e che int al 2007 l' a 's dîş prûnta a spustêr al sō ativitê int al Comûn ed Canòsa.