La Sèla

 

Al cèinter int al 1925

Al cèinter incō

Al scōli

Al nòm dal pôst "Sèla" al pré deşgnîr da "cèla" oséja capèla, mó al pré ânca vrèir dîr, cun pió probabilitê,   'na comunitê agrécola céca dipendèind da un èint religiōş.

Al pió antîgh dacumèint in dó per la préma vōlta a vîn numinê Véla l'é dal 1006 in un ât cun al tétol '"Actum in... loco Cella" p'r al livèl ed divêrs bèin ed l' Abadéia ed Nunântla da dōve la Véla la dipendîva e as nutêva ânca che, int la zôna, a gh'ēren ed j impurtânt  elemèint ed difèişa: 'na turèta, ciamêda "dal vèschev", un castèl int la strêda che da la Via Emélia la purtêva a Castelnōv ed Sòt.

Int al 1037 Arimondo, fiōl dal pôver Bonifacio dal Cuntêd ed Pèrma, al regâla al cunvèint ed Sân Prôsper ed Rèz i só bèin ch' al gh'îva int la zôna.

In 'na chêrta dal 1058 a gh'é un elèinch ed regâj, fât da Ardoino cûnt dal Cuntêd ed Pèrma al dôm ed Rèz, cun al tétol  "Actum in castro quod vocatur Cella".

Al castèl al vîn numinê ânch in 'na Bòla ed Pasquale III dal 1112 insèm a la cēşa e in 'na sentèinsa dal 1136 cme proprietê di frê ed Nunântla, ch' a vînen cunfermê incòra padròun int al 1191.

A la fîn dal XII sècol e dôp divêrsi vicèndi e divêrs pasâg ed mân, l'abê Bonifacio al vènd, cēşa, castèl e bèin al Veschèv ed Rèz che, sibèin al quistiòun gnûdi dôp, a n'à mantgû al pusès.

Al castèl al vîn butê zò mèinter la tòra, ch' l' è in un pôst stratègich insém a la Via Emélia, la vîn sèimper arfâta tót al vôlti ch' la vîn zachêda.

Dal XIII la Sèla e la só cōrt l'é dal Vèschev cm' a vîn dichiarê da Federico II int al 1224 ind la "corticellam quondam que Cella dicitur".

Int al XIV sècol la tòra la pâsa int al mân ed Guido Riccio Fogliani, pó 'd Azzo da Curèz e, a la fîn, 'd Ottobono Terzi che int al 1421 al la dà indrē al Vèschev.

Int la zôna ed Calòfia a gh'ēra un êter castèl ch' l' ēra guernê da la faméja di Da Curèz, fîn a quând, int al 1447 a vîn zachê al castèl, e la localitê, insèm a la Sèla, la dvèinta cmûn indipendèint.

Int al 1449 la Calòfia e la Sèla a 's unésen cun Rèz che, ânca se l'incâsa al gabèli duvûdi, égh lêsa l'indipendèinsa int j afâri ed la comunitê. Al tèimp ed la Repóblica Arşâna (26 agòst 1796 - 16 ottobre 1796) la vîn unîda al cmûn ed Rèz. La Sèla la tōrna per pôch tèimp cmûn indipendèint fîn a che, int al  1815, la vîn per sèimper unîda al cmûn ed Rèz.

Int l'  Èstem  dal 1459 – 1459 a gh'ēren 72 òm, a fín dal Setsèint j abitânt ēren 1.071, int al 2009 3.380 cîrca.

Incō al cèinter, ch' al cunfîna cun la zôna industriêla ed Cōrt Tegge (Queriêgh), l'é insém a la Via

Emélia int al pès ch' l' unés Rez a Pèrma. La frasiòun la vîn tuchêda apèina da la ferovéia Milân-Bològna e l'é traversêda da la strêda pruvincêla SP62 ch' l' unés i cmûn cunfinânt ed Queriêgh a mezdé e Cadelbôsch ed Sōver a mezanôt.

La Sèla, ch'lé stêda ânca al sít ed 'n' antîga pēv incō in ruvîna, tra la metê dal 1970 e al 2000 l'à dê cà a  la famōşa discotēca italiâna "Marabù" da dōv' în pasê i pió impurtânt "disch jockej" ed l'època. La televisiòun la gh' à fât dal trasmisiòun e al címena al l'à druvê cme sēna per tânt félm, incô al stâbil l'é in abandòun e in ruvîna.

La cēşa

La cēşa, dedichêda a Sân Silvèster, int al 1112  la vîn muninêda per la préma vôlta insèm al castèl.

La vîn arfâta int al 1231 dal vèschev Nicolò Maltraversi (1180 – 1243) e int l'istès tèimp promòsa parôchia, la vîn turnêda a tirê só ed nōv int al 1681.

A la metê dal Quatersèint a vîn tirê só la canônica e arfânt al tèg ed la cēşa ch' a gh' in manchêva un pcòun.

Int al 1575 a vîn urdnêda 'n' armadûra dal tèg mó il lavōr a vînen mia fât se, incòra int al 1593, la cēşa l'é cunsidrêda un pôst indecèint.

Int al 1622 l'é déta: "murata, suffittata con asse e tavolata" e int la vîşita dal vèschev Gianagostino Marliani (vèschev ed Rèz dal 1662 al 1674) l'é nutêda cme "antiquae, scandulatae structurae". 

In sté peréiod l'é a 'na navêda sōl cun pitûri e girêda vêrs sîra. Fîn dal 1637 as pèinsa ed fêr 'na cēşa nōva mó sōl int al 1681  as pôlen mèter zò i fundamèint dal stâbil e a 's pruvēd ânch al restâver ed la canônica.

La tòra l'é stêda tirêda só in stîl grēch antîgh, int al 1650 a spèişi dal dutór Gattinati.

La cēşa l'ēra pôsta a cîrca 1 chilômeter a mezanôt ed la Via Emélia.

Al stâbil, adèsa ruvinê dal tót, al preşentêva un frûnt a capâna şlansê e girê vêrs sîra cun dal clòuni murêdi int j ângoj e cun un fruntespési a teriângol

Al purtêl architravê al gh'îva d'ed sōver 'na fnèstra a trî bûş. L'intêren l'ēra in stîl grēch cun quêder 'd altêr a clòuni. La tòra la finîva cun 'na cèla dal campâni a 'na fnèstra sōl per lê.

'Na bèla galeréia, cun fnèstri a trî bûş tgûda só da un pôrdegh a trèi acrhêdi, l'unîva la Cēşa cun la Canônica; còsta la se şvilupêva in un fabrichêt lêregh e a piânta a retângol. Insém a la facêda a se vdîven dō inscrisiòun:

 

 "N. C. I. - Aedes Canonicales - Ecclesiae P. S. Silvestri P. P. Cellae - A fundamentis - erectae - anno 1518 - quas - M. Boninius Archip. - Restauravit anno 1856"

e

"N. C. I. - Michael Boninius Archip. - A fundamentis erexit - anno MDCCCLV".

 

Da soquànt' ân in pôst ed la cēşa vècia a n'é stê fât 'na nōva, in stîl modêren, insém a l'istèsa strêda mó pió aşvèin al cèinter ed la Véla.

La cēşa vècia int al 1900

La cēşa vècia incō

La cēşa nōva