La Batâlia ‘d Lusêra

 

La Batâlia ed Lusêra l'é stêda cumbatûda 'l 15 d'agòst dal 1702, al tèimp ed la guèra 'd sucesiòun spagnōla e l'è stê un scûnter tra l' eşêrcit francèiş-spagnōl, al cmând ed Luigi Giuseppe (1654 –1712 ) dóca ed Vendome e l'eşêrcit austriàch, al cmând dal prîncip Eugenio ed Savoia-Soisson (1663 –1736).

Al 12 ed lój 'd cl'ân Filippo V (1683 –1746), còl ch' al srà al nōv rè de Spâgna e che alōra al gh'îva deşnōv ân, l'é rivê in Itâlia al cmând ed cîrca 2.000 suldê spagnōl, per difènder al proprietê spagnōli 'n Itâlia, al 's unés, aşvèin a Cremòuna, cun l'armêda dal dóca Vendome, fôrta ed cîrca 30.000 òm, dôp a 's égh zûnta ânch un êter gróp ed suldê spagnōl cmandê dal gvernadōr ed Milân per cûnt ed la Spâgna, Carlo Enrico di Lorena (1649 –1723) Prîncip ed Vaudemont.

L'armêda francèişa-spagnōla la mirêva a impidîr che j imperiêl an ciapésen mìa 'd asèdi la furtèsa ed Mântva. Acampê aşvèni a Sailetto ('na frasiòun ed Suşêra), al prîncip Eugenio 'd Savoia l'à savû da i só infurmadōr ch'l'ēra drē rivêr l'armêda nemîga e, şmuntê subét al câmp, l'é rivê adôs a i francèiş-spagnōl e, vêrs al trèi dal dopmezdé, al gh'è saltê adôs mèinter chiêter ēren incòra drē marcêr. I cumbatimèint în stê piotôst dûr e catîv, în andê avânti fîn a nōv' ōr 'd sîra e, la matèina dôp, i môrt di francèiş-spagnōl (15.000) în stê di pió ed quî 'd j austrìach (6.000). Al dé dôp ciaschedòni dal dō trópi in lénia a's în vantêdi 'd la vitôria, ch' l' é stêda festegêda cun dal mèsi ed ringrasiamèint sia a Vièna che a Parîg. I dû eşêrcit a 's în fât frûnt sèinsa cumbâter fîn a otòber, quând, tót dû j eşêrcit, àn lasê la zôna per i quartēr invernêl.

Mó préma ed bandunêr Lusêra i fancèiş- spagnōl àn fât saltêr per âria pêrta dal castèl e la rôca.

Al câmp ed la Batâlia cun al trópi ‘n lénia