La Cēşa ed Sân Stēven

 

I pôrdegh

L' âbsida

L' altêr in lègn

La cēşa ed Sân Stēven l'é óna dal cēşi pió cgnusûdi ed Rèz.

La dâta ed la préma cēşa ch'è stê tirê só l'è probabilmèint ed la sèconda metê ed l' XI sècol; int al tèimp dal Mediēv la cēşa l'ēra int la burghêda fōra dal mûri ed la sitê in còl dal Rinasimèint l'ēra, invēci, dèinter al gîr dal mûri ed Rèz.

Cgnusûda fîn dal 1130, int al 1208 la vîn, apûnt, tgnûda dèinter int al nōvi mûri sitadèini, int al 1661 la dvèinta proprietê di Templêr che, ed fiânch, a tîren só un uspdêl.

Dôp che l' Ōrdin di Cavalēr Templêr l'è stê tôt via (20 mêrs dal 1312) la cēşa ed Sân Stēven la pâsa a i Cavalēr ed Malta fîn al 1696 quând la vîn quistêda da i frê ed Sân Fracèsch da Paola che, un sècol pió têrdi (1794) la dân a i Carmelitân "Calzati", sarêda, dôp che sté ôrdin l'é stê tôt via int al 1798, la tōrna a èser avêrta dēş ân dôp.

Vêrs la fîn dal XVIII sècol la cēşa la vîn arnuvêda; int al 1795 a vîn arfâta l' âbsida cun la piânta a polégon cun dal grôsi fnèstri.

Int al 1953, al tèimp ed restâver ed la cēşa, a vînen squacêdi al j antîghi clòuni, préma quacedi da di pilâster, cunsiderêdi al pió antîghi catêdi in sitê.

La cēşa l'é in 'na piasèta a mansèina ed la Via Emélia dōp la piâsa ed la Gólia vêrs pôrta Sân Stēven, l'à dê al nòm al quartēr lé d' atōren e, apûnt, a la Pôrta dal j antîghi mûri ed la sitê. La cēşa l'é per trî lê (la facêda e al fiânch a nôt ) circundêda da un purdghêl ad êrch rotònd cun dal clunèti in prêda, da pôch rinfursêdi, che, insèm, a fàn un chiôster tirê só int al Quatersèint.

'Na  pêrta di fiânch ed la cēşa, ciaschidûn cun trèi fnèstri a dopia şvaşadûra e 'na sèria 'd archèt ch'a finésen in mēnsoli (ed l'inési dal XII sècol) a 's vèden sōl s' a 's và int al tasèl ed la canônica perché l'impalcadûra l'é stêda mésa dèinter ind al costrusiòun fâti dôp. Int al d'ed dèinter ed la cēşa a gh'é da nutêr un altêr cun 'na tèila ed Sân Francèsch da Paola ed Carlo Cignani, sèimper ed chiló e fōrsi dal Galeotti l'é la Decapitasiòun ed Sân Zvân Batésta insém a l'altêr ed mansèina. Int al quêder 'd altêr a gh'é 'na tèila cun Sân Zvân Evangelésta e Sân Stēven. În da nutêr ânca: l'ónich capitèl armêş  ed la cēşa dal medioēv cun di basrilēv cun al figûri ed Gesó e un ânzel ch' a 's câta insém a la clòuna fra la têrsa capèla e al côro, i bē afrèsch dal Sincsèint insém a la campêda a drèta e al bèl côro in lègn, la tèila 'd Alessandro Tiarini ''Madonna che porge il Bambino a San Felice da Cantalice'' (dal XVII sèc.)

Ed grôs interèsi ânca tót i paliôt in scajōla ch' a dôben j altêr.