Cēşa ed Sânt'Agustèin

L'ingrès

L'intêren

La Tòra

(1)

(1)

Secònd soquânt studiōş de stôria la cēşa ed Sânt'Agustèin la sré stêda fât ind al 714 mó alōra l'êra dedichêda a Sânt'Apollinare cun sté nòm le numinêda ind la bòla ed pêpa Lucio III (1097 - 1185) dal 13 'd agòst dal 1183. Butêda zò ind al 1240 da rè Enzo ed Sardègna (1220 - 1272) al tèimp dal quistiòun tra Guêlf e Ghibelèin, la câmbia nòm dôp che ind al 1268 la vîn arfâta, insèm al cunvèint, da i frê Eremitân ed Sânt'Agustèin ch' àn quistê al pôst in dó l'êra la préma cēşa da i canônich ed Sân Prôsper in Castèl ch'êren i padròun.

Ind al 1423 la cēşa l'é vîn dimòndi ruvinêda da 'n incèndi.

Ind al 1434 dôp al restâver la vîn incòra cunsacrêda.

Cun 'na delébra dal 30 agòst dal 1452 al Comûn ed Rèz al decéd ed fêr tirêr só la tòra dal campâni, al 17 setèmber ed l'istès ân l'architèt arşân Antonio Casotti (1423 - 1494) al vîns l'apêlt e cun un disègn fât préma al dà al via a i lavōr.

Ind al 1482 i frê ed Sânt'Agustèin a dmânden al Cumûn ed butêr zò la tòra dal campâni perché la s'êra pighêda trôp e la priva gnîr zò da un munèint a cl'êter.

Ind al 1491 l'âbsida ed la cēşa l'é mêl mèsa e la pōl caschêr.

Ind al 1493 a vîn cumincê i lavōr per tirêr só la nōva tòra dal campâni, tirêda zò int al 1492, la vîn arfâta cumpâgna a cl'êtra mó sèinsa al fnèstri cun dû ôc ed la tòra e in pôst ed còli ed la câmbra dal campâni a 'gh vîn fât di fnestròun.

Al 17 otòber dal 1495 la cumisiòun, vrûda da j Ansiân dal Comûn, la dà al permès de spustêr ed trî brâs l'absîda ch'êren drê arfêrla dop ch'l' êra steda butêda zò pôch tèimp préma. Prubabilmèin l' âbsida la vîn arfâta só disègn dal vèschev Filippo Zoboli dóve a gh' é incòra 'na furmèla cun sculpî al só stèma: al leòun ch' al râmpa.

Ind al 1652 al câp mèister Girolamo Beltrami ed Rèz al fà al restâver e l'arfà la cēşa só disègn dal 1646 ed l'architèt arşân Gaspare Vigarani (1588 - 1633)

Ind al 1666 a vînen finî i lavōr dèinter la cēşa.

Ind al 1746 da un disègn dal 1740 ed l'architèt bulgnèiş Alfonso Torreggiani (1676-1764) a vîn arfât la facêda.

Ind al 1860 la cēşa la vîn scunsacrêda e druvêda préma cme caşêrma e dôp cme magaşèin dal Demâni.

Ind al 1891 dōp di grôs restâver la vîn cunsacrêda ed nōv.

I lavōr fât ind i sècol ind la cēşa àn lasê i sègn ind al fiânc a mansèina ed la cēşa e ânca ind l'âbsida.

Ind la facêda ' d' adès, fâta ind al 1746 só un disègn ed l'architèt Alfonso Torreggiani, a gh'é, dèinter a dō néci, dō stâtvi dal Setsèint in tèra côta ed Sân Nicola da Tolentino e ed Sân Guliêrem fâti dal bulgnèiş Antonio Schiassi (1712 - 1777).

D' ed sōver a la pôrta d'ingrès 'na pitûra a frèsch ed Sebastiano Vercellesi (1603-1657) in dóve al Redentōr a 's mòstra a Sânt'Agustèin.

Lòngh la navêda 10 e-stâtvi in stóch ed: Sânta Chiara, Sân Guliêrem, Sân Gabriêl, Sân Sforza, Sân Forsenico, Sân Lodoco, Sân Gelasio, Sant'Antòni, Sân Bonaventura, Sân Fulgèinsi e Sân Zvân fâti tr' al 1672 e al 1674 da 'n 'artésta svéser scgnusû.

A l' intêren divêrs quêder soquânt ed valōr: ind al capèli a dréta al Martéri ed Sân Lurèins ed Pietro Desani (1595 - 1657), la Cunversiòun ed Sânt'Agustèin ed Giuseppe Ugolini (1826 - 1897), l'Adorasiòun di Pastōr ed Carlo Bonomi  (1569 - 1632), al Martéri ed Sânt' Andréia ed Giovanni Boulanger (1606 - 1660); ind al brâs a dréta ed la navâda ed travêrs: Sânt'Agustèin ed Girolamo Massarini (1626 - 1700); ind al brâs a mansèina ed la navâda ed travêrs: Sânt'Apollinare ed Giovan Francesco Barbieri ciamê al Guercino (1591 - 1666); ind al côro: la Purificasiòun ed Maréia ed  Pietro Rotari (1707 - 1762) ch' al deşvîn da la cēşa dal Gunfalòun ch' l'é stêda sarêda; ind al capèli ed mansèina: la Madòna ed Lorêto cun: Sân Francèsch, Sân Bartlamè, Sân Zvân Evangelésta e Sân Sebastiân ed Carlo Bononi, la Madòna ed la Gêra ed Jacopo Negretti ciamê Palma il Giovane (1544-1628), Sânt Mêş ed Velanōva e Sân Pêder in Vincoli e, d'ed sōver, 'na sânta in adorasiòun dal Cruicifés, tót dû  'd Orazio Talami (1625-1705); ind l'intrêda ed la sagrestéia l' Anunciasiòun 'd pitōr scgnusû dal XIX sècol ('na vôlta a 's pinsêva fât dal un têl Cugini ed Cremòuna), Sân Nicola da Tolentino cun al relatîva barèla ed Parigi Coppelletti (fât a la fîn dal XVI sècolo); ind la Sagrestéia un Crucifés ed la secòda metê dal XVII sècol, l' Incuronasiòun ed la Madòna e di Sânt a's pèinsa fât da Girolamo Massarini (1626-1700), Madòna cun al Bambèin e trî Sânt fât da 'n arsân scgnusû ed la fîn dal XVIII e inési XIX sècol, Tobia e l' Ânzel fât ind al XVIII sècol da un emiliân scnusû, Sânt'Antòni da Pâdva cun al Bambèin fât ind al XVIII sècol da un scgnusû, per sbâli a s' êra pinsê fât da Fra Stefano da Chêrp (1710 - 1796).

Al côro in lègn l'é ed Giovanni Benassi, al deşvîn da la cēşa ed Sân Zôrz dóve l'êra stê purtê dal la cēşa dal Grâsi ch'l'êra stêda sarêda.

Divêrsi în al stâtvi ind al capèli: Sân Zôbi ed Tommaso Angelo Montavoci (1814-1880), insém a l'ercòun dû ânzel, scōla ed Paolo Emilio Besenzi, ind i pnâs ed la cópla i quâter Dutōr ed la Cēşa ed Paolo Emilio Besenzi (1608-1656).

L'Altêr magiôr l'é fât só stîl ed l'arigianê pramzân dal 1796.

 

 

(1) da Wikipedia.it