La cēşa ed Sân Girôlem |
La “Rotònda” (1) |
La cēşa ed Sân Girôlem l' é stêda fâta insém a i rèst ed l'antîgh uratôri dedichê a Sân Vitêl numinê in un documèint ed l' 857. Int al 1600 l'uratôri al pâsa sòta a la Cunfratêrnita ed Sân Girôlem che, int al 1646, al dà l'incâregh ed fêr al progèt dal nôn stâbil a l' architèt Gaspare Vigarani (1588 – 1663), ch' l'à lavurê ânch a la cōrt francèişa ed Luigi XIV (1638 – 1715). Per la cēşa ed Sân Girôlem l'architèt Vigarani l' à pinsê a 'na curiōşa e cumplichêda costrusiòun ch' l' unés atravêrs curidōr e schêli in mêlmer trèi divêrsi cēşi: "Ss. Vitale e Girolamo, S.s Simone e Taddeo e Santo Sepolcro ". Al stâbil al gh'à 'na facêda in quadrê ròs, ind la pêrt a bâs a gh'é trî êrch cun un pôrdegh, int la pêrt d'ed sōver a gh' é trèi fnèstri grândi cun d'ed sōver un curnişòun retangolêr. A l'intêren 'na schêla centrêla, cgnusûda cme Schêla Sânta (cumpagna a còla ch' a gh'é a Ròma) e dō schêl a i dû fiânch che partésen da l'ingrès e a pôrten a la cēşa d'ed sōver, 'na grôsa sêla retangolêra, dedichêda a i Sânt Girôlem e Vitêl, in dóve a gh'é sōl un altêr ind la pêrt pió lònga e 'n afrèsch dal Quatersèint, tôt da l'antîgh uratôri, ch' al rapreşèinta la Madòna cun un Putîn. D' ed ché a's và, atravêrs di curidōr, a la cêsa ciamêda Rotònda dedichêda a i Sânt Simòun e Tadèo, la gh' à 'na piânta rotònda cun al cèinter l' altêr. D' atōren al parèidi a gh'é dû gîr cun sèdeş clòuni per gîr, còli d' ed sòta scanalêdi, càli d'ed sōver a vîda, ch ' a tînen só la cópla, inrichîdi da 16 stâtvi ed Sânt fâti da Pietro Ancini (1616 -1702) int al 1652. Sèimper da l'ingrès primcipêl a 's và int la cēşa sòt tèra, ciamêda "Soterranea", dóve a gh'é 'na côpia dal Sânt Sepûlche ed Crést a Gerusalemme fâta int al 1600 secònd un disègn purtê a Rèz da la Terasânta da Ippolito Pratonieri, e 'na Crucifisiòun in tèra côta dal Quatersèint.
Curioşitê Ind la cēşa Rotònda, a ôt ōr cîrca dal 14 ed setèmber, la lûş ch' a vîn dèinter la câsca insém a 'na furmèla ch' la rapreşèinta Crést in Crōş, al lunâri ed la cēşa ed Crést in cól dé lé la fèstègia l'Eşaltasiòun ed la Crōş. Ind l'istès mumèint a vîn inluminê, cun 'na lûş particulêra, ânca la stâtva ed Sân Tadèo ch' l' è dèinter in 'na nécia d' ed sōver a l'altêr centrêl. |
(1) Foto G.M.Codazzi |