Al Nuşèin

 

Còsta l'é la risèta 'd la "Compagnia del Nocino" fundêda a Fâbrich int al 2003

 

Còl ch'égh vōl

 

1 léter 'd âlcol a 95°,

1 chîlo e 4 ed nōşi vèirdi,

800 gr. ed sócher,

1 centémeter ed canèla,

3 garufanèin.

 

Preparasiòun:

Spichêr da la piânta al nôsi la giurnêda ed Sàn Zvân (24 zógn).

Lavêr al nōsi sóta l'âcva curèint e tajêri in quâter pêrt.

Mèter in fuşiòun tóta la rôba in un vêş, ed 5 léterr, al dēv èser ciondê,  mètrel fōra al sōl per almēno 90 dé, şmercêr d'in quând in quând.

Filtrêr al prodòt e imbutiliêr.

A's cunsélia ed gustêrel dôp 'na stagiunadûra ed trî mèiş.

 

Nôti:

I competèint a dîşen che se vînen druvê di frût trôp vèird, al licvōr al pigarà vêrs al vèird, mèinte s' a's drōven dal nōşi trôp madûri al gh'arà al savōr dal lègn.

Un nuşèin perfèt al dēv èser fés, scûr brilânt, cun udurèin e profóm ed nōşa câregh e cunténev, difâti bişògna siēlier cun atensiòun materiêl ed préma qualitê.

La manēra miōra per servîrel l'é a 16 – 18° cme digestîv, opór per cumpagnêr al Grâna o al zlê a la vanélia.

 

Curioşitê:

Mia per dêr cûntra a un tèst cme al "Vocabolario illustrato della lingua italiana" ed Giacomo Devoto e Gian Carlo Oli, mó mé a gh'ò di dóbi quând a la vōş "nocino" al dîş

 

"Liquore aromatizzato con malli freschi di noce ed altre erbe e spezie: specialità di  Sassuolo (Modena)".

 

Ché a sòm al sôliti: cme int al chêş dal Grâna , ciamê alōra "Parmesan", che da Muntèc e Bibiân l'é pasê in lésta a la spònda mansèina ed l'Èinsa, o 'd l’ Aşèi Balsâmich Tradisionêl ch'l'é saltê d'ed là dal Sècia ânca se l'ēra bèle scrét in un documèint ed Canòsa dal 1046 o 'd la murtadèla che a Bològna la selta fōra in un léber ed l'agrônom Vincenzo Tanara dal 1644 quând a Salvatèra a n' in parlêven in un inventâri bèle int al 1556. Al capitêli ché aşvèin în sèimper stêdi şvêlti a mèter al capèl insém a i miōr prodòt ed celèinsa ed Rèz. Al nuşèin (còst a l'àn fât saltêr sia d'ed là dal Sècia che d'ed là 'd l'Èinsa), cm' al cgnusòm incō, a sèmbra ch' al sia nasû tra Rèz e Mòdna e pió precişamèint a Caşalgrând per mêrit dal nudêr Pellegrino Prati ch'l’à mudifichê 'na risèta scréta dal vèschev ed Mòdna.

D'ed là da l'Èinsa a Noceto, invēci, a garantésen che al lōr paèiş l'é la pâtria de sté licvōr e che l'aré inventê un suldê ed Pier Maria Rossi (1413 – 1482) ed guarnigiòun int la rôca dal paèiş. Mó ânch chilōr, cme tót chiêter, àn pistê quèl perchè Capacchi Guglielmo (1931 – 2005) int al só léber "La cucina popolare parmigiana" dal 1995 al dîş:

 

"Peccato che si tratti solo di una leggenda ".

 

La risèta dal nuşèin pió bòun:

Quêl' éla la risèta p'r al nuşèin pió bòun? L'é impusébil dîrel! Tânt i parèir, tânti al risèti: la risèta dal nôn, ed l'amîgh dal nôn, ed l'amîgh dal secònd piân, dal sìo, dal şvinânt e avânti acsé.

Alōra cme fêr? Chi andêr a drē? A chi dêr rèta?

E pó magâra ét sèint al nuşèin ed l'amîgh:

"Òstia s' l'é bòun! Am dêt la risèta"

"Perbâco tò, ciâpa l’è còsta"

L'ân dôp al mumèint ed l'asâg:

"Al sà ed lègn, ed nâfta, l'é orènd! mó alōra al m'à mia dê la risèta giósta! al l'à fât a pôsta cól viliâch!"

Còst per dîr che mai, cme int al fêr al nuşèin, l'é pusébil avèir di rişultêt cumpâgn int al tèimp: sōl còl industriêl, fōrsi l'é discrēt a la bòca dal prinsipiânt, l'é sèimper cumpâgn, precîş, uguêl...

Chi sà 'l perchè!? Fōrsi la chémica la dà 'na mân? Mah, vâl a savèir!

E alōra? Alōra avânti cun la vôstra riséta! Butêv int al mònd ed la nōşa, magâra partî da la risèta ché insém s’ év pêr, pó cambiêla a vôster góst che sèins’ êter la srà la risèta miōra e al vôster nuşèin al srà al pió bòun perchè al srà, cme secònd vuêter, al dēv èser!